Thẳm Lốm là một hang động tự nhiên thuộc địa phận bản Món Hà, xã Xuân Lao, huyện Mường Ảng. Hang động nằm cách khu dân cư bản Món Hà khoảng 02km về phía Đông Bắc, nằm ở độ cao trên 520m so với mực nước biển, trong khu vực núi đá vôi được thiên nhiên kiến tạo vận động hàng nghìn năm của trái đất.

Cửa hang Thẳm Lốm đầy cheo leo nhìn từ phía bên trong hang

Là một hang động khô với tổng chiều dài khoảng 360m, hang động Thẩm Lốm có cấu tạo gồm 03 khoang. Khoang thứ nhất rộng lớn với chiều dài 95m, rộng 12m, vòm trần cao 5-7m. Ngay từ cửa khoang các măng đá rủ từ trần hang và các cột đá mọc từ nền hang thành tầng tầng, lớp lớp tạo thành một bức tường bằng đá chia khoang thứ nhất thành các ngách nhỏ.

Một góc nhũ đá trong hang động

Khoang thứ hai dài 92m, nơi rộng nhất 09-10m, cao 05-06m. Nền hang động ở khoang thứ hai này có phần gồ ghề hơn bởi những phiến đá có kích thước to, nhỏ khác nhau. Tuy nhiên càng vào sâu bên trong nền hang sẽ dần bằng phẳng lại, không gian cũng rộng lớn hơn tạo khoảng trống cho các nhũ đá, măng đá mọc lên như một cách rừng thu nhỏ. Mỗi khi có ánh đèn chiếu vào, những khối nhũ đá lại tỏa ra thứ ánh sáng lóng lánh chẳng khác nào đá quý.

Khoang thứ ba có chiều dài lớn nhất so với hai khoang trước và cũng là khoang khó tiếp cận nhất. Để tới được khoang thứ ba du khách phải bám vào các tai đá xuống một ngách nhỏ sâu khoảng 06m. Khoang thứ ba có chiều dài 175m ăn sâu vào lòng đất, chỗ rộng nhất 12 -14m, hẹp nhất 5-7m, vòm cao trung bình 06m. Không chỉ kỳ vỹ về kích thước, thạch nhũ trong hang Thẳm Lốm cũng đẹp lung linh, huyền ảo, gợi lên vô vàn trí tưởng tượng cho con người. Phía trên trần hang động là những vân đá vàng óng, mềm mại như những dải lụa, nước từ các mầm nhũ đá nhỏ xuống, khi ánh sáng đèn chiếu vào như những chùm hoa đá rực rỡ.

Quang cảnh xung quanh hang động

Để đến hang động Thẩm Lốm du khách có thể đi bằng phương tiện: ô tô, xe máy theo các tuyến đường:

Tuyến 1: Từ trung tâm thành phố Điện Biên Phủ, đi theo Quốc lộ 279 đến ngã ba xã Búng Lao (khoảng 60km) rẽ phải qua cầu Búng Lao, tiếp tục rẽ phải đi khoảng 07km đến UBND xã Xuân Lao. Từ UBND xã rẽ phải khoảng 02km đến khu dân cư, đi bộ khoảng 200m là đến được hang động.

Tuyến 2: Từ trung tâm thành phố Điện Biên Phủ, theo quốc lộ 12 đến thị xã Mường Lay (khoảng 98km), ngược lên Quốc lộ 6A khoảng 96km đến địa phận huyện Tuần Giáo, đi ngược lại quốc lộ 279 (hướng Tuần Giáo - Điện Biên) đến ngã ba xã Búng Lao rẽ trải qua cầu Búng Lao tiếp tục rẽ phải đi khoảng 07km đến UBND xã Xuân Lao. Từ UBND xã rẽ phải khoảng 02km đến khu dân cư, đi bộ khoảng 200m là đến được hang động.

Chỉ tốn một ngày để khám phá, hang động Thẩm Lốm sẽ làm du khách phải trầm trồ trước những vòm hang cao vút, những khối thạch nhũ kỳ vĩ, hay hệ sinh thái độc đáo bên trong hang.