Hang động Thẩm Lốm được xếp hạng di tích danh lam thắng cảnh cấp tỉnh
Để đến hang động Thẩm Lốm du khách có thể đi bằng phương tiện: ô tô, xe máy theo các tuyến đường:
Tuyến 1: Từ trung tâm thành phố Điện Biên Phủ, đi theo Quốc lộ 279 đến ngã ba xã Búng Lao (khoảng 60km) rẽ phải qua cầu Búng Lao, tiếp tục rẽ phải đi khoảng 07km đến UBND xã Xuân Lao. Từ UBND xã rẽ phải khoảng 02km đến khu dân cư, đi bộ khoảng 200m là đến được hang động.
Tuyến 2: Từ trung tâm thành phố Điện Biên Phủ, theo quốc lộ 12 đến thị xã Mường Lay (khoảng 98km), ngược lên Quốc lộ 6A khoảng 96km đến địa phận huyện Tuần Giáo, đi ngược lại quốc lộ 279 (hướng Tuần Giáo - Điện Biên) đến ngã ba xã Búng Lao rẽ trải qua cầu Búng Lao tiếp tục rẽ phải đi khoảng 07km đến UBND xã Xuân Lao. Từ UBND xã rẽ phải khoảng 02km đến khu dân cư, đi bộ khoảng 200m là đến được hang động.
Hang động Thẩm Lốm nằm trên dãy núi đá vôi, trong hang động có nhiều khối thạch nhũ hình thù độc đáo, kỳ thú, là nơi hội tụ nhiều tính chất đa dạng của thiên nhiên: Địa chất, địa mạo, địa hình, khí hậu, sinh học, sinh thái và cảnh quan môi trường.
Hang động có một cửa quay hướng Tây Bắc. Cửa của hang động ăn sâu xuống lòng đất. Cửa hang có chiều cao khoảng 20m, rộng khoảng 30m. Đứng từ của hang du khách sẽ bất ngờ trước vẻ đẹp lộng lẫy, lung linh huyền ảo như chốn bồng lai tiên cảnh cuốn hút du khách vào cuộc tìm kiếm những vẻ đẹp bên trong. Hang có tổng chiều dài khoảng 80m, chia làm 02 ngách lớn và nhiều ngách nhỏ. Ngay từ cửa hang là những khối nhũ đá từ trần xuống nền như những chiếc đồng hồ cát vô cùng lạ mắt. Hang ăn sâu xuống lòng đất khoảng 20m, để xuống được hang phải sử dụng thang hoặc dây thừng, bám vào những tai đá. Nền hang khá bằng phẳng, tuy nhiên càng về cuối càng ăn sâu xuống lòng đất, có chỗ dốc hơn 05m, xung quanh là những tảng, phiến đá gồ ghề, do quá trình dư chấn, động đất, cùng sự mài mòn theo thời gian.
Ngách thứ nhất nằm bên phải cửa hàng, nhũ đá măng đá ở đây mang nhiều màu sắc. Hai bên vách và trần những trùm màu trắng tựa như dải yếm, chùm thì cứng cáp như thanh gươm, thanh kiếm sắc nhọn, chùm thì thướt tha hiền dịu như những đám mây. Khi đặt chân đến đây du khách đến đây sẽ không khỏi bất ngờ trước vẻ đẹp lộng lẫy, huyền ảo của rừng thạch nhũ mang nhiều dáng vẻ, hình hài kỳ lạ, cảm giác như đang đi trong một toà lâu đài tráng lệ; các dải nhũ như có bàn tay gọt đẽo, trạm khắc công phu của tạo hoá.
Ngách thứ hai nằm bên trái cửa hang, bên trong là những tảng đá lớn, phiến đá màu trắng vàng và xanh xám mang hình những ngọn hải đăng, đèn chùm, cây nấm khổng lồ nối tiếp nhau, xung quanh là những thác nước bằng đá chảy từ trần xuống nền hang động, các nhũ đá tua tủa nối tiếp nhau, tựa như bức tranh thiên nhiên mang đầy đủ màu sắc, hình hài khác nhau, lôi quấn sự tò mò khám phá, kích thích trí tưởng tượng của người xem,
Với vẻ đẹp được tạo hoá ban tặng hang động Thẩm Lốm thực sự là một điểm đến thu hút khách tham quan và nghiên cứu. Nơi đây chứa đựng những giá trị về mặt lịch sử, văn hóa, khoa học, thẩm mỹ, còn giữ được vẻ đẹp hoang sơ với sự ưu đãi của thiên nhiên, đa dạng sinh học và những điều kiện đang có sẵn. Nếu được quan tâm trong tương lai nơi đây sẽ thành địa điểm thu hút khách tham quan, phát triển du lịch là nơi để các nhà nghiên cứu khoa học, địa chất địa mạo, địa lý đa dạng sinh học, góp phần phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
Hang động Thẩm Lốm được xếp hạng di tích danh lam thắng cảnh cấp tỉnh (theo Quyết định số 45QĐ-UBND, ngày 11 tháng 1 năm 2022 của UBND tỉnh Điện Biên).