Nhuộm răng đen là phong tục có từ lâu đời của người Thái. Một người phụ nữ Thái được xem là đẹp khi họ có sự hài hoà giữa các loại trang phục, trang sức có màu đen: khăn đen (nhuộm chàm), váy đen (váy chàm), răng đen (do nhuộm cánh kiến, nhựa mét non do đốt cháy chảy ra). Họ nhuộm răng cũng là để bảo vệ răng. Họ có thói quen ăn trầu như người Kinh, người Khơ Mú,...và nhuộm răng cũng làm cho răng bền thêm, tránh được các loại bệnh về răng.

Hình ảnh phụ nữ Thái nhuộm răng đen (ảnh sưu tầm)

Phong tục truyền thống từ lâu đời và cũng có các quy định riêng theo chuẩn mực về cái đẹp của người Phụ nữ Thái, mỗi cô gái Thái khi lớn lên họ vẫn luôn có đôi răng trắng như bao người khác nhưng sau khi lấy chồng, theo phong tục họ bắt đầu nhuộm răng và họ cũng bắt đầu ăn trầu.

Và để có được hàm răng đen, bóng đẹp "cười như mùa thu tỏa nắng" họ cũng có cả một quy trình để nhuộm răng vô cùng độc đáo. Người Thái họ có hai cách nhuộm răng cơ bản. Cách thứ nhất, làm sạch răng bằng cách dùng miếng vỏ cau chà sát nhiều lần, sau đó họ nướng lưỡi dao cùn hoặc lưỡi thuổng cùn trong than hồng cho nóng, rồi rắc bột cánh kiến lên sao cho cánh kiến nóng chảy ra. Tiếp tục chờ cho cánh kiến nguội bớt, lấy phần nhựa đó quệt vào răng nhiều lần sao cho bao bọc toàn bộ hàm răng. Khi màu răng trở nên ngà ngà, người Thái sẽ tiếp tục nhuộm đen bằng nhựa cây mét non. Những ngày sau đó họ không ăn uống đồ nóng, hoặc không nhai vật cứng. Trong vòng 7 đến 10 ngày sau họ sẽ có một bộ răng đen theo chuẩn mực cái đẹp.  

Hình ảnh bà cụ nhuộm răng (ảnh sưu tầm)

Cách nhuộm răng thứ hai, đó là nhuộm bằng khói bếp. Mỗi cô gái Thái trong vùng khi đến tuổi dậy thì thường được mẹ tặng cho chiếc lồ, vốn là một miếng kim loại dùng để nhuộm răng và thông thường những cô gái Thái sẽ giữ chiếc lồ đó suốt đời như một kỷ vật linh thiêng. Họ thực hiện nhuộm răng chỉ với một cái lồ và ống nứa hơ trên ngọn lửa. Trước khi nhuộm răng, người phụ nữ phải ngậm lá chua vài tiếng đồng hồ để làm sạch răng. Sau đó, họ sẽ kéo hơ một đầu ống nứa trên bếp lửa sao cho có thật nhiều khói phun ra ở đầu nứa còn lại. Tiếp đó, người phụ nữ sẽ dùng chiếc lồ hứng lấy cột khói. Khói bếp từ ống nứa tích tụ ở chiếc lồ thành một lớp muội đen dày. Người phụ nữ lúc này sẽ dùng ngón tay quệt lấy muội khói đen bôi lên răng. Hàm răng khi đó trở nên đen óng ánh, sáng bóng.

Quá trình nhuộm răng đen (ảnh sưu tầm)