Đèo Pha Đin có độ dài 32 km, thuộc quốc lộ số 6, là cửa ngõ vào tỉnh Điện Biên. Điểm cao nhất của đèo là 1.648 mét so với mực nước biển, với một bên là vách núi, một bên là vực sâu, đây cũng là nơi bắt đầu của hành trình kéo pháo,vận tải lương thực vũ khí đạn dược bằng sức người gian nan của quân dân Việt Nam trong chiến dịch lịch sử Điện Biên Phủ.
Bia Di tích đèo Pha Đin ngày nay
Đèo Pha Đin bây giờ không còn hiểm trở như trước, dẫu vẫn còn nguyên vẹn những cung đường lúc lên, lúc xuống ngoằn ngoèo và vô số khúc cua tay áo, tuy nhiên đèo đã được hạ độ cao, những nơi cao không còn cao như trước, những nơi đường hẹp không còn hẹp như xưa.
Ngược dòng lịch sử hơn 60 năm về trước, Pha Đin nằm trong tuyến huyết mạch tiếp vận vũ khí đạn dược và lương thực cho chiến dịch Điện Biên Phủ của bộ đội Việt Nam, với hàng ngàn lượt gánh gồng, tải đạn, chở gạo qua đây mỗi ngày. Và đó cũng là tuyến đường hành quân của các lực lượng bộ binh, pháo binh đến mặt trận Điện Biên Phủ. Con đèo dài mấy chục cây số, lên xuống, uốn lượn mà máy bay Pháp đêm ngày rình mò, bắn phá làm nhiều xe ô tô, xe tải, xe chở gạo cháy rụi sau những trận bom. Đèo Pha Đin chính là điểm khởi đầu gian nan nhất của hành trình kéo pháo bằng sức người của những chiến sỹ Điện Biên năm xưa, bắt đầu từ đèo Pha Đin, qua nhiều đèo, nhiều dốc, nhiều vực sâu, núi cao đến điểm cuối là nơi những viên đạn pháo rời nòng súng, hướng tới cứ điểm Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo...
Đoàn dân công tải gạo băng đèo Pha Đin trong chiến dịch Điện Biên Phủ
Đèo Pha Đin đã đi vào thơ ca sử sách, là tuyến huyết mạch quan trọng của tỉnh Điện Biên với các tỉnh lân cận. Du khách ưa mạo hiểm trải nghiệm sẽ có dịp mãn nhãn với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt mỹ và ngoạn mục nơi này. Trên cung đường đèo hùng vĩ đã hình thành một số điểm tham quan trải nghiệm như điểm tham quan Pha Đin Pass, Pha Đin Pu ... để du khách thập phương có thời gian lưu lại nơi này, cùng hòa mình vào thiên nhiên đại ngàn lộng gió, thỏa sức khám phá trải nghiệm và lưu lại những bức ảnh đẹp trên cung đường đèo.
Điểm tham quan Pha Đin Pass