Danh lam thắng cảnh Hang động Chua Ta
Để đến tham quan hang động Chua Ta, từ thành phố Điện Biên Phủ, du khách đi theo quốc lộ 279 (hướng đi Cửa khẩu quốc tế Tây Trang), rẽ vào đường đi trung tâm xã Na Ư, huyện Điện Biên. Tiếp tục đi thêm gần 10 km đường cấp phối là đến bản Na Côm (xã Hẹ Muông), từ đây đi bộ khoảng 300m nữa là lên đến cửa hang động Chua Ta.
Hang động Chua Ta dài 500m, uốn theo hình chữ S, chia làm hai ngăn chính và rất nhiều ngách nhỏ, nơi rộng nhất 25 - 30m, cao 18 - 20m. Cửa hang nhỏ hẹp với chiều rộng 0,7m, cao 0,9m và quay về hướng Tây Bắc.
Ngăn thứ nhất, rộng 18 - 20m, cao 6 -7m, trần và hai bên thành hang động có nhiều nhũ thạch màu trắng, màu vàng đan xen nhau như những bức màn gió rất đẹp. Dưới nền hang động có những nhũ đá hình những chiếc cối đá màu nâu, các nhũ đá hình măng, hình nón thấp, nhỏ. Ngăn thứ nhất được chia làm 2 ngách chính.
Ngách thứ nhất nằm bên trên, dài khoảng 50m, rộng khoảng 13 - 15m, nền hang động là hình ảnh ruộng bậc thang uốn lượn, nhũ đá kết tủa như san hô hay hình ảnh các bồn tắm nhỏ màu trắng bên trong có nước, trên thành bồn là những viên cuội màu trắng ngà hình chữ nhật, bên cạnh đó là những cột đá cao khoảng từ 4 - 5m, đường kính 1,5 - 2m, xung quanh phủ nhũ màu vàng, trắng xen lẫn nhau tạo sự óng ánh khác thường
Ngách thứ 2 nằm dưới ngách thứ nhất, dài 30m, nền hang động là hình ảnh ruộng bậc thang, có nhũ đã giống hình tượng phật cao khoảng 1m, rộng 0,4m, nhũ đá trắng, vàng xen lẫn, dưới ánh sáng hình tượng phật tỏa sáng như được dát vàng, dát kim cương, làm cho không gian thêm phần thiêng liêng, huyền ảo. Điều kỳ thú là suốt chiều sâu của ngăn này dưới nền hang động là cồn cát mịn hay những dải đá với những viên sỏi tròn trắng tinh. Vách hang động là những dải nhũ đá màu trắng tinh như muối kết tinh hay những khối nhũ đá màu vàng óng ánh. Trần hang động nhũ đá kết tủa hình chiếc ô, hình các con vật, cỏ cây hoa lá màu trắng, xanh, vàng …
Ngăn thứ 2, nằm ở vị trí thấp hơn ngăn thứ nhất và có nhiều ngách rộng, bằng phẳng giống như một hội trường lớn có sức chứa trên 300 người. Nền hang động có những viên cuội tròn màu xám được đặt trên một phiến đá tròn, đường kính khoảng 0,4m trông giống hình mâm xôi hay hình mâm ngũ quả. Hang động càng trở nên kỳ diệu hơn với những gườm đá kéo dài nối với nền hang động như những thửa ruộng bậc thang hay dải san hô dài 20 - 22m, rộng gần 20m, những ngọn đá hình ngọn măng mọc … vách và trần hang động nhũ đá buông xuống như những dải lụa mềm. Đặc biệt trên trần hang động nhũ đá kết lại như những cụm đèn chùm pha lê hay một bức tranh khổng lồ chạm khắc nhiều hình thù kỳ lạ, khối giống tượng phật, khối giống các con vật, hình bông hoa hay chiếc lá ....
Vào sâu bên trong, nhũ đá hai bên thành và trần hang động hiện lên trước mắt du khách những tư thế vô cùng sinh động. Phía dưới là những rừng măng đá, nhũ đá nhiều màu với nhiều hình thù kỳ lạ. Đứng dưới vòm hang động ta như có cảm giác như đang đứng giữa một tòa lâu đài cổ kính, có lối kiến trúc đồ sộ và hùng vĩ. Đặc biệt, phía cuối hang động có một dòng suối nước mát cao khoảng 20 m đổ xuống tạo thành bức tranh sống động.
Hiện nay, đường đi đến bản Na Côm đã được cải thiện nhiều so với thời gian trước nên thời gian di chuyển cũng nhanh hơn và thu hút ngày càng nhiều du khách đến tham quan, khám phá hang động để được chiêm ngưỡng phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp.
Hang động Chua Ta được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Danh thắng quốc gia năm 2015./.