56 ngày đêm của chiến dịch Điện Biên Phủ lừng lẫy được các họa sĩ tái hiện chân thực, sống động và đầy rung cảm lên 3.225m2 tường trong Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên).
Với chất liệu acrylic trên nền vải toan, bức tranh được vẽ liên hoàn theo một vòng tròn trong không gian 360 độ, cao 20,5m, dài 132m, đường kính 42m, kết hợp nghệ thuật phù điêu và sắp đặt hiện vật.
Đây là thành quả của gần hai năm miệt mài lao động của hơn 200 họa sĩ, trong đó chủ đạo là nhóm tám họa sĩ của Công ty TNHH MTV Bảo tồn di sản văn hóa (Hà Nội) thực hiện, giám đốc công ty là ông Nguyễn Văn Mạc phụ trách chung.
Được giới hội họa trong nước đánh giá là một trong những tác phẩm hội họa lớn nhất thế giới vẽ về đề tài chiến tranh, tác phẩm Trận chiến Điện Biên Phủ được chia làm bốn trường đoạn: Toàn dân ra trận, Khúc dạo đầu hùng tráng, Cuộc đối đầu lịch sử, Chiến thắng, tạo nên một pho sử hoành tráng, sống động bằng tranh về chiến dịch Điện Biên Phủ.
Ông Lương Xuân Đoàn tiết lộ tỉnh Điện Biên từng mời nghệ sĩ một số nước sang khảo sát bảo tàng để thể hiện một bức tranh toàn cảnh rộng lớn về đề tài chiến tranh, chiến thắng Điện Biên Phủ, song cũng không đưa ra được phương án khả thi.
Đến năm 2015, nhóm họa sĩ của Công ty Bảo tồn di sản văn hóa (Hà Nội) mang đến những bản phác thảo và được Hội đồng Nghệ thuật quốc gia phê duyệt. Sau đó họ mới bắt tay thực hiện dự án đồ sộ chưa từng có trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam.
Trả lời câu hỏi của Tuổi Trẻ Online về việc tại sao tác phẩm này hoàn thành năm 2021 nhưng lại được trao giải thưởng năm nay, ông Đoàn giải thích "do dịch giã nên năm nay mới coi như chính thức đưa tác phẩm vào khai thác, đón khách".
Về việc kết nạp đặc cách tám họa sĩ trẻ tham gia vẽ tác phẩm này, ông Đoàn nói đó đều là những họa sĩ trẻ tài năng, tốt nghiệp Trường đại học Mỹ thuật Hà Nội.
Ngoài giải nhất, Giải thưởng Hội Mỹ thuật năm nay trao hai giải ba cho tác giả Lê Phương Dung (Hà Nội) cho tranh lụa Lễ chùa và Hoàng Minh Đức (Thái Nguyên) cho tranh sơn dầu Xóm vắng.
Ngoài ra hội còn trao 113 Giải thưởng triển lãm mỹ thuật khu vực, Giải thưởng ngành phê bình mỹ thuật.